| 1 |
9. Ap žydim. |
9. Ap żydim. |
9. O żydach. |
9. The Jews |
|
|
|
| 2 |
Beja divpacmit [divpadsmit] žydu i vysi guoja pulkā, – |
Bieja diŭpaćmit żydu i wysi goja pułka, – |
Było 12 żydów i wszyscy szli tłumem; |
There were twelve Jews and they went all together. |
|
|
|
| 3 |
īt jī i daīt pi upis, nu i mauss [maus] jī vysi jau, – |
it ji i da-it pi upiś, nŭ i maŭśś ji wysi jaŭ, – |
szli i doszli do rzeki, i chcą płynąć wszyscy, |
They went until they came to a river, well, they got ready to swim – |
|
|
|
| 4 |
a tī driči beja, na upe. |
a ti driczi bieja, na upia. |
a tam była gryka, nie rzeka. |
but it was [a field of] buckwheat, not a river. |
|
|
|
| 5 |
Gulst iz vādara ar vysom drēbem, maun par upi, nu i puormaun! |
Gułst iz wadara ar wysom driabiam, maŭn par upi, nu i por-maŭn! |
Kładą się na brzuchu w ubraniu, płyną przez rzekę, i przepływają! |
They lay down on their belly with all their clothes, swam across the river and reached the other side. |
|
|
|
| 6 |
Puormaun i skaitēs jī, voi vysi iraida, može kurs nūsleicynuoja! |
Por maŭn i skajtiaś ji, woj wysi irajda, może kurs nu-ślejcynoja! |
Przepływają i ruchają, czy są wszyscy, może który utonął! |
When they had crossed, they counted whether they were all there, one may have drowned! |
|
|
|
| 7 |
Skaita, skaita, vīna navā! |
Skajta, skajta, wina nawa! |
Ruchają, ruchają, jednego niema! |
They count and they count, one is missing! |
|
|
|
| 8 |
vys vīnpacmit [vīnpadsmit], navā divpacmyta [divpadsmita]! |
wyss winpaćmit, nawa diŭpaćmyta! |
Jest 11, dwunastego niema! |
Always [they count] eleven, the twelfth is missing. |
|
|
|
| 9 |
A jis pats seva vys nadaskaita! |
A jis pat's siewa wys na-da-skajta! |
- |
But he [who counted] didn’t count himself! |
|
|
|
| 10 |
Nu, gulst jau vysi iz vādara, mauss [maus] jau atpakaļ, može atrass jū upē! |
Nu, gułst jaŭ wysi iz wadara, maŭsś jaŭ atpakal, może atraśś ju upiâ! |
Kładą się wszyscy na brzuchu, popłyną nazad, może znajdą go w rzece! |
Now they all lay down on their belly to swim back, maybe they would find him in the river! |
|
|
|
| 11 |
Damaun da pus upis, navaida! |
Da-maŭn da puś upiś, na wajda! |
Dopływają do pół rzeki, niema!... |
They swam to the middle of the river, nothing! |
|
|
|
| 12 |
maun atpakaļ, ka jau gaisa, lai gaist! |
maŭn atpakal, ka jaŭ gajsa, łaj gajst! |
płyną nazad; skoro już zginął, niech ginie! |
They swam back – as he had disappeared, so be it! |
|
|
|
| 13 |
Īt jī vysi pa ceļu jau i sateik lesnīku, īt lesnīks nu meža, jī jam stuosta, ka taida nalaime, vot šūs beja divpacmit [divpadsmit], a vīns izgaisa! |
It ji wysi pa cielu jaŭ i satiejk leśniku, it leśniks nu mieża, ji jam stosta, ka tajda nałajmia, wot szus bieja diŭpaćmit, a wins iz-gajsa! |
Idą drogą i spotykają leśnego, idzie leśny z lasu, a oni mu opowiadają, że takie nieszczęście, ot było ich dwunastu a jeden zginął! |
They went along and met a forester, the forester came from the wood, they told him about their trouble, twelve they were but one had disappeared! |
|
|
|
| 14 |
Lesnīks jem [jam], saskaita jūs i soka: “Jiusu divpacmit [divapadsmit] ira!” – |
Leśniks jem, sa-skajta jus i soka: "Jiŭsu diŭpaćmit ira!" – |
Leśny rachuje ich i mówi: „Was jest dwunastu!” – |
The forester took and counted them and said: “Twelve of you there are!” |
|
|
|
| 15 |
Ruodi zydi [žydi], doncoj, ka vysi dzeivi. |
Rodi zydi, doncoj, ka wysi dziejwi. |
Radzi Żydzi skaczą, że wszyscy żyją! |
The Jews were happy, they danced, because they all were alive. |
|
|
|
| 16 |
A jam blise leidza lesnīkam, – |
A jam blisia lejdza leśnikam, – |
A leśny miał strzelbę, |
But the forester had a gun. |
|
|
|
| 17 |
jī vaicoj: Kas itys tev par štuka taida? |
ji wajcoj: Kas itys tieŭ par sztuka tajda? |
i oni pytają: „ Co tu u ciebie za sztuka? |
They asked: What is this marvellous thing? |
|
|
|
| 18 |
Paruodi, kū varama ar itaidu štuku darēt? |
Pa-rodi, ku warama ar itajdu sztuku dariet'? |
Pokaż, co można z taką sztuką zrobić?” – |
Show us what one can do with such a thing? |
|
|
|
| 19 |
Jis jem [jam], izsaun reizē. |
Jis jem, iz-saŭn riejzia. |
Leśny wziął, wystrzelił raz, |
He took the gun and shot. |
|
|
|
| 20 |
Žydi ruodi, ka itaida loba štuka, prosa: “Puordūd [puordūt] šim!” – |
Żydi rodi, ka itajda łoba sztuka, prosa: "Pordud' szim!" – |
Żydzi radzi, że taka dobra sztuka, proszą: „ Sprzedaj nam!” – |
The Jews were happy, a very good thing, they asked: “Sell it to us!” |
|
|
|
| 21 |
“Nu, piercit!” |
"Nu, piercit!" |
„Kupujcie!” – |
“Well, buy it, then!” |
|
|
|
| 22 |
Vīns dūd naudu, i ūtris, i trešš [trešs], i caturts, i vysu divpacmit [divpadsmit] žydu moksoj jam – |
Wins dud' naŭdu, i utris, i treszsz, i caturts, i wysu diŭpaćmit żydu moksoj jam – |
Jeden płaci pieniądze, i drugi i trzeci, i czwarty, i wszyscy 12 żydów płacą mu, – |
One gave money, and the second, the third, the fourth, all twelve Jews paid him. |
|
|
|
| 23 |
jis i puordūd i nūīt iz sātu. |
jis i pordud' i nu-it iz satu. |
leśny sprzedaje i idzie do domu. |
He sold [his gun] and went home. |
|
|
|
| 24 |
A jī īt pa mežu, tī žydi, redz, ka vuovera [vuovere] loksta nu kūka da kūka, – |
A ji it pa mieżu, ti żydi, riadź, ka wowiera łoksta nu kuka da kuka, – |
A oni idą lasem ci Żydzi, widzą, że wiewiórka skacze z drzewa na drzewa, – |
Meanwhile they walked in the wood, the Jews, and saw a squirrel jumping form tree to tree, – |
|
|
|
| 25 |
sauškūšš [sauškūšs] jau! |
saŭszkuszsz jaŭ! |
chcą strzelać! |
they got ready to shoot it! |
|
|
|
| 26 |
Luoda tū blisi, vysi divpacmit [divpadsmit] ber poroku, – |
Łoda tu blisi, wysi diŭpaćmit bier poroku, – |
Nabijają tę strzelbę, wszyscy 12 sypią proch,– |
They loaded the gun, all twelve poured in gunpowder, |
|
|
|
| 27 |
pībiera [pībiere] pylnu blisi poroka i skrūšu, i pistuonu salyka divpacmit [divpadsmit]. |
pi-biera pyłnu blisi poroka i skruszu, i pistonu sa-łyka diŭpaćmit. |
nasypali pełną strzelbę prochu i śrutu, i pistonów włożyli 12. |
they poured the gun full with powder and pellets, and put together twelve ??. |
|
|
|
| 28 |
Vot jau sauškūšš [sauškūšs], vīnu nūsyuta iz sātu piec kotla, kimā vuoveri vuorēt i palyka jūs vīnpacmit [vīnpadsmit], – |
Wot jaŭ saŭszkuszsz, winu nusyŭta iz satu piec kotła, kimâ wowieri woriet i pałyka jus winpaćmit, – |
Już mają strzelać, a jednego posłali do domu po kocieł, w czem wiewiórkę gotować i zostało ich 11. – |
They got ready to shoot, and they sent one home to get a kettle to cook the squirrel in, so there were eleven left. |
|
|
|
| 29 |
soka tys vīnpacmytyjs [vīnpadsmytyjs]: “Itaida moza jei, da puorlāc nu kūka da kūka, es itaids lels, voi es napuorlēkšu? |
soka tys winpacmytyjs: "Itajda moza jej, da por-łac nu kuka da kuka, eś itajds lełs, woj eś na por-lekszu? |
Mówi ten jedenasty: „Taka ona mała, a skacze z drzewa na drzewa, ja taki wielki, może ja przeskoczę? |
The eleventh said: “It is so small and still it is jumping from tree to tree. I am so big – won’t I jump over? |
|
|
|
| 30 |
Paga! es može puorlēkšu! |
Paga! eś może por-lekszu!" |
Poczekaj! ja przeskoczę!” – |
Wait! Maybe I’ll jump over!” |
|
|
|
| 31 |
Īkuope jis kūkā i kai lēce, tai zemē blyugžajās i gotovys! |
Ikopia jis kukâ i kaj lacia, taj ziamiâ błyŭgżajas i gotowys! |
Wlazł na drzewo, i jak skoczył, tak o ziemię się grzmotnął i gotów! |
He climbed on a tree, but when he jumped he fell down with a thud and was dead! |
|
|
|
| 32 |
A tī desmit jau sauss [saus] zemē vuoveri, vysi desmit ap blisi apzačerās, kai saun tai vysu tūs desmit i sarausta i sapleisa smolkom druponom! |
A ti dieśmit jaŭ saŭśś ziamia wowieri, wysi dieśmit ap blisi ap za-czieras, kaj saŭn taj wysu tus dieśmit i sa-raŭsta i sa-plejsa smołkom druponom! |
A ci 10 mają strzelać wiewiórkę, wszyscy 10 strzelby się uczepili, jak strzelali, tak ich wszystkich rozerwało, połamało! |
Meanwhile the remaining ten got ready to shoot the squirrel, all ten take hold of the rifle, it fired and all ten got torn to shreds! |
|
|
|
| 33 |
Vysi guļ gotovi i blise sapleisa salauza! |
Wysi gul gotowi i blisia sa-plejsa sa-łaŭza! |
Wszyscy leżą i strzelbę rozerwało, połamało! |
They all lay dead on the ground, and the gun was broken, too! |
|
|
|
| 34 |
Atīt tys nu sātys ar kotlu, redz, ka jau vysi guļ, soka: “Vaļni jius! |
At-it tys nu satys ar kotłu, riadź, ka jaŭ wysi gul, soka: "Walni jiŭs! |
Przychodzi tamten z domu z kotłem, widzi, że wszyscy już leżą, mówi: „Bodaj was dyabli! |
The other one came back with the kettle and saw them all lying, and said: “You devils! |
|
|
|
| 35 |
vysu gali apāduši, šam na pamatuši i paraudzēt! |
wysu gali ap-aduszi, szam na-pamatuszi i pa-raŭdziat! |
wszystko mięso zjedliście, a mnie i na pokosztowanie nie zostawili. |
you have eaten up all the meat and didn’t leave me even a bit to try! |
|
|
|
| 36 |
Es taidu gobolu skrēju, a maņ i pavūst naīdevēt i gulit niu vysi!” |
Eś tajdu gobołu skrieju, a mań i pa-wuśt' na-i-diewiat i gulit niŭ wysi!" |
Ja taki kawał leciałem, a mnie i powąchać nie daliście i leżycie teraz wszyscy!” |
I ran such a long way, but you didn’t give me even something to smell and now you are all asleep!” |
|
|
|
| 37 |
Jem [jam] jis, suok dauzēt ar kotlu par golvu: |
Jem jis, sôk daŭziat ar kotłu par gołwu: |
Zaczyna tłuc im kotłem po głowie: |
He started to strike the kettle on their heads: |
|
|
|
| 38 |
“Jius vaļni!... ka apjēdēt [apēdēt] gali, to ša, āst jiusim i kotlu!” |
"Jiŭs walni! ... ka ap-jediat gali, to sza, aśt' jiŭsim i kotłu!" |
„Wy dyabli! skoro zjedliście mięso, to macie zjedzcie i kocioł!” |
“You devils! As you have eaten the meat, take this, eat the kettle as well!” |
|
|
|
| 39 |
Jis nūīt paceļu, a jūs pamat guleit, – |
Jis nu-it pacielu, a jus pa-mat gulejt, – |
Potem poszedł, a ich zostawił leżących, – |
He went away and left them lying. |
|
|
|
| 40 |
vot i nu divpacmit [divpadsmit] žydu, palyka tys vīns žyds. |
wot i nu diŭpaćmit żydu, pa-łyka tys wins żyds. |
i z dwunastu Żydów, został ten jeden żyd! |
And so of twelve Jews only one remained. |
|
|
|