| 1 |
31. Ap treis bruoli. |
31. Ap trejs broli. |
31. O trzech braciach. |
31. Three brothers |
|
|
|
| 2 |
Beja div bruoli gudri, trešš [trešs] duraks i sēja jī mežā ruoceņč [ruoceņus] i vys tūs ruoceņč [ruoceņus] izmeida. |
Bieja diŭ broli gudri, treszsz duraks i siaja ji mieżâ rôciencz i wyss tus rôciencz iz-miejda. |
Było dwu braci mądrych, trzeci dureń i siali oni w lesie rzepę i wciąż tę rzepę coś deptało. |
There were two clever brothers and a third one who was a fool. They sowed turnips, and all the time something kept trampling on the turnips. |
|
|
|
| 3 |
Īs jī jau sorguotu i nūīt vīns bruoļs, vacuokijs – |
Iś ji jaŭ sorgotu i nu-it wins brôls, wacokijs – |
Postanowili pilnować i poszedł jeden z braci, najstarszy – |
They decided to keep watch, and one brother, the eldest, went to do so. |
|
|
|
| 4 |
jis īlīn sīna kopnā, aizmīg i guļ, – |
jis i-liń sîna kopnâ, ajz-mig i gul, – |
wlazł do kopy siana, zasnął i spał, – |
He climbed into a haystack and fell asleep. |
|
|
|
| 5 |
reitā ceļās, jau vysi ruoceni izmeideiti. |
rejta cielaś, jaŭ wysi rôcieni iz-miejdiejti. |
nazajutrz wstaje, a wszystka rzepa już wydeptana. |
When he got up in the morning, all the turnips were trampled down. |
|
|
|
| 6 |
Nu, īs jau ūtris bruoļs iz ūtris nakts, vidiškis, – |
Nu, iś jaŭ utris brôls iz utris nakt's, widiszkis, – |
Na drugą noc wybiera się średni brat, – |
Now the second brother went out the next night. |
|
|
|
| 7 |
jis nūīt, pajēds [paēds], līkās i guļ, – |
jis nu-it, pa-jedś, likas i gul, – |
pojadł, poszedł, położył się i zasnął, |
He went there after supper, lay down and slept. |
|
|
|
| 8 |
reitā, otkait ruoceni izmeideiti. |
rejta, otkajt' rôcieni iz-miejdiejti. |
nazajutrz rzepa znówu była podeptana. |
In the morning the turnips were trampled down again. |
|
|
|
| 9 |
Nu, jau iz trešis nakts juoīt durakam, – |
Nu, jaŭ iz treszis nakt's jô-it durakam, – |
Na trzecią noc wypadło iść głupiemu, – |
Now the third night the fool had to go – |
|
|
|
| 10 |
tys jaunuokijs bruoļs beja duraks, a tī vacuokī beja gudri. |
tys jaŭnokijs brols bieja duraks, a ti wacoki bieja gudri. |
ten młodszy brat był głupi, a ci starsi rozumni. |
the youngest brother was a fool, and the elder brothers were clever. |
|
|
|
| 11 |
Tī gudrī bruoli soka tai iz duraku: |
Ti gudri broli soka taj iz duraku: |
Ci rozumni bracia mówią tak głupiemu: |
The clever brothers said to the fool: |
|
|
|
| 12 |
"Mes gudri, a nanūpilnavuojam [nanūpilnavuojom], a kū tu, duraceņč [duraceņš], nūpilnavuosi?" – |
"Mies gudri, a na-nu-pilnawojam, a ku tu, duracieńcz, nu-pilnawosi?" – |
"My rozumni, a nie dopilnowaliśmy, cóż ty, głupi, dopilnujesz?" – |
“We are clever but didn’t keep watch – how will you keep watch, little fool?” |
|
|
|
| 13 |
Jis soka: "A, īšu, bruoleiši! |
Jis soka: "A, iszu, brolejszi! |
On mówi: "Pójdę bracia! |
He said: “Aye, I’ll do it, dear brothers! |
|
|
|
| 14 |
toļko īdūdit maņ svīksta pasku i maizis kukuli!" – |
tolko i-dudit mań świksta pasku i majzis kukuli!" – |
tylko dajcie mi faskę masła i kukiełkę chleba." |
Just give me a firkin of butter and a loaf of bread!” |
|
|
|
| 15 |
Jis i nūīt, sakur guņu i sēd i atskrīņ [atskrīn] iz jū peleite, soka tai: |
Jis i nu-it, sa-kur guniu i siad' i at-skriń iz ju pielejtia, soka taj: |
Poszedł, zapalił ogień i siedzi, w tem przybiega do niego myszka i mówi tak: |
He went [to the field], lit a fire and sat down, and a little mouse came running towards him and said: |
|
|
|
| 16 |
"Īdūd tu maņ maizis!" |
"I-dud' tu mań majzis!" |
"Daj mi chleba!" – |
“Give me some bread!” |
|
|
|
| 17 |
Jis īdeve maizis. |
Jis i-diewia majzis. |
On dał jej chleba. |
He gave it some bread. |
|
|
|
| 18 |
Jei soka: "Īdūd tu maņ i svīksta!" |
Jej soka: "I-dud' tu mań i świksta!" |
Ona mówi: "Daj mi i masła!" – |
It said: “Give me butter, too!” |
|
|
|
| 19 |
Jis īdeve i svīksta, – |
Jis i-diewia i świksta, – |
On dał i masła, – |
He gave it butter, too. |
|
|
|
| 20 |
jei apjēde [apēde], tei peleite, i soka tai: |
jej ap-jedia, tiej pielejtia, i soka taj: |
pojadła myszka i mówi tak: |
The mouse ate well and said: |
|
|
|
| 21 |
"Nu, es tev par tū labi padarēšu!" |
"Nu, eś tieŭ par tu łabi padarieszu!" |
"Ja ci się za to wywdzięczę!" |
“Now I will do you good!” |
|
|
|
| 22 |
Vot jei pīvuicēja jū kū jam darēt, kai tūs ruoceņč [ruoceņus] sorguot, vyss, vyss pīvuicēja, īdeve jam gruomotu, kur lyudz i rožancys i nūskrēja paceļu. |
Wot jej pi-wujcieja ju ku jam dariet', kaj tus rôcieńcz sorgot, wyss, wyss pi-wujcieja, i-diewia jam gromotu, kur łyŭdz i rożańcys i nu-skriaja pacielu. |
I nauczyła go, co ma robić, jak tej rzepy pilnować, wszystko, wszystko mu powiedziała, dała mu książkę do pacierzy i różaniec i pobiegła. |
And it taught him what to do, how to guard the turnips, it taught him everything, everything, gave him a prayer book and a rosary and ran away. |
|
|
|
| 23 |
Jis klausās, kas tī reib? verās, – atskrīņ valns i prosa iz jū, lai īdūd jam svīksta. |
Jis kłaŭsas, kas ti riejb? wieras, – at-skriń wałns i prosa iz ju, łaj i-dud' jam świksta. |
Słyszy on, że dudni, patrzy, leci dyabeł i prosi, żeby mu dał masła. |
He heard something droning and looked around – along came a devil and asked him to give him butter. |
|
|
|
| 24 |
A peleite pīvuicēja jū, kab valnam ni svīksta, ni maizis nadūtu, – |
A pielejtia pi-wujcieja ju, kab wałnam ni świksta, ni majzis na dutu, – |
A myszka nauczyła go, żeby dyabłu ani masła, ani chleba nie dawał, – |
But the little mouse had taught him to give the devil neither butter nor bread. |
|
|
|
| 25 |
jis kai raun jam ar vāzu par golvu, tys valns i nūskrēja, acasāda [atzasāda] iz calma, īsuoka stabulēt. |
jis kaj raŭn jam ar wazu par gołwu, tys wałns i nu-skriaja, aca-sada iz całma, îsoka stabulat'. |
on jak wytnie mu kijem po głowie, tak dyabeł uciekł, siadł na pniu i zaczął grać na fujarce. |
He hit him on the head with a hammer and the devil ran away, sat down on a stump and began to play the pipes |
|
|
|
| 26 |
Jis kai īsuoka stabuļāt stabulēt, atskrīņ [atskrīn] valni, daudz, daudz valnu, – |
Jis kaj îsoka stabulat', at-skriń walni, daŭdź, daŭdź wałnu, – |
Skoro zagrał, przybiegło dużo, dużo, dyabłów, – |
As soon as he had started to pipe, devils – many, many devils – came running. |
|
|
|
| 27 |
jis stabulej iz calma sādādams, a tī doncoj pa ruocenim! |
jis stabulej iz całma sadadams, a ti doncoj pa rôcienim! |
on gra, siedząc na pniu, a ci tańczą po rzepie! |
He said on the stump and piped, and the devils danced on the turnips! |
|
|
|
| 28 |
A tys duraceņč [duraceņš] apguoja apleik ap calmu, daguoja kluseņom i izsvīde jam rožancys, tam valnam iz kokla, gruomotu izlyka iz kriušu i jis navar tagad pazakustynuot. |
A tys duracieńcz ap-goja aplejk ap całmu, da-goja kłusieniom i iz-świdia jam rożancys, tam wałnam iz kokła, gromotu iz-łyka iz kriŭszu i jis na war tagad paza-kustynot'. |
A ten dureń zakradł się koło pnia, podszedł cichutko, zarzucił różaniec, dyabłu na szyję i książkę położył mu na piersi tak, że się on nie mógł ruszyć. |
Meanwhile the fool walked around the stump, he quietly approached the devil and threw the rosary around his neck and laid the book on his chest, and the devil couldn’t move anymore. |
|
|
|
| 29 |
Prosa jis nūjimt, a duraks soka: "Na, nanūjimšu! |
Prosa jis nu-jimt', a duraks soka: "Na, na nu-jimszu! |
Zaczyna prosić, żeby mu to zdjąć, a dureń mówi: "Nie, nie – zdejmę! |
He begged to take it away, but the fool said: “No, I won’t! |
|
|
|
| 30 |
dūd maņ vīnu golvu zalta, ūtru sudobra, tūlaik parunuosim!" |
dud' man winu gołwu załta, utru sudobra, tułajk pa-runosim!" |
daj mi jednę głowę złotą, drugą srebrną, wtedy pogadamy!" |
Give me one head of gold and another of silver, then we can talk!” |
|
|
|
| 31 |
Valns tiuleņ pascēja [pasacēja] cytim valnim, kab nūskrītu, atnastu jam, – |
Wałns tiŭleń paścieja cytim walnim, kab nu-skritu, at-nastu jam, – |
Dyabeł zaraz kazał innym dyabłom, żeby pobiegli, przynieśli mu, – |
Immediately the devil told the other devils to run and fetch [the things] for him – |
|
|
|
| 32 |
vot jī nūskrēja i atneze [atnese] golvu zalta i golvu sudobra. |
wot ji nu-skriaja i at-niazia gołwu załta i gołwu sudobra. |
pobiegli oni i przynieśli głowę złotą i głowę srebrną. |
and they ran off and brought a head of gold and a head of silver. |
|
|
|
| 33 |
Nu, laist jau jū uorā! |
Nu, łajst jaŭ ju ora! |
Prosi, żeby go już puścić! |
“Now let me out!” |
|
|
|
| 34 |
Na, nalaižškys [nalaiškys]! |
Na, na łajższkys! |
"Nie, nie puszczę! mówi głupi. |
“No, I won’t! |
|
|
|
| 35 |
Atnes tu šam naudys gubu, vīnu zalta, ūtru sudobra! |
At-niaś tu szam naŭdys gubu, winu załta, utru sudobra! |
Przynieś mi pieniędzy kupę, jedną kupę złota, drugą srebra!" |
Bring me a heap of money, one of gold and another one of silver!” |
|
|
|
| 36 |
Jis, ka aizstabulej tys valns, ka pīskrīņ ūtra cik vairuok, kai te, ka īsuoka nosuot, cyts ar brileiti, kurs ar kū vareidams [varādams], – |
Jis, ka ajz-stabulej tys wałns, ka pi-skriń utra cik wajrok, kaj tia, ka îsoka nosot', cyts ar brilejti, kurs ar ku warejdams, – |
Jak zagra ten dyabeł na fujarce, jak przyleci jeszcze drugie tyle dyabłów, jak zaczną znosić pieniądze, ci w kapeluszach, tamci, jak tam który może, |
The devil had hardly started to pipe when devils came running, two times as much as there already were, and they all carried money, in their caps or whatever they had – |
|
|
|
| 37 |
vysi nas naudu i pīnas div lylys gubys! |
wysi nas naŭdu i pi-nas diŭ łyłys gubyś! |
jak zaczęli wszyscy znosić pieniądze, tak nanieśli dwie wielkie kupy! |
they all brought money until there were two big heaps! |
|
|
|
| 38 |
Soka valns: Tagad laist vaļā šū! – |
Soka wałns: Tagad łajst wala szu! – |
Mówi dyabeł: Teraz mię puść! – |
The devil said: “Now let me go!” |
|
|
|
| 39 |
Na, nalaižšu, – |
Na, na łajższu, – |
Nie, nie puszczę, – |
“No, I won’t – |
|
|
|
| 40 |
sovu stabuli atdūdi maņ! – |
soŭu stabuli at-dudi mań! – |
oddaj mi swoją fujarkę! |
give me your pipe!” |
|
|
|
| 41 |
Jis atdūd stabuli, tūlaik duraks palaiž jū vaļā, valns i nūskrēja iz eļni, a jis adzagulstās [atzagulstās] i guļ. |
Jis at-dud' stabuli, tułajk duraks pa-łajż ju wala, wałns i nu-skriaja iz elni, a jis adza-gułstas i gul. |
Oddał mu fujarkę, wtedy dureń puścił go i dyabeł poleciał do piekła, a on się położył i śpi. |
He gave him the pipe and the fool let him go, and the devil ran into hell, but he laid down and slept. |
|
|
|
| 42 |
Reitā nūīt jis iz sātu i soka tai: |
Rejta nu-it jis iz satu i soka taj: |
Nazajutrz idzie do domu i mówi tak: |
In the morning he went home and said: |
|
|
|
| 43 |
"Nu, bruoleiši, brauksim niu piec naudys!" – |
"Nu, brolejszi, braŭksim niŭ piec naŭdys!" – |
"No bracia, jedźmy teraz po pieniądze!" – |
“Well, brothers, let’s go now to get the money!” |
|
|
|
| 44 |
Jī soka, tī bruoli: "Ū, tu duraks! kur ta ir nauda?" – |
Ji soka, ti broli: "U, tu duraks! kur ta ir naŭda?" – |
Ci bracia mówią: "Ty durniu! skąd pieniądze?" – |
The brothers said: “Oh, you fool! Whereabouts is money?” |
|
|
|
| 45 |
"Nu, ir, ir, es paruodiešu, brauksim!" |
"Nu, ir, ir, eś pa-rodieszu, braŭksim!" |
"Są, są, pokażę, jedźmy!" – |
“Well, there is, there is, I’ll show you, let’s go!” |
|
|
|
| 46 |
Nu, i nūbrauc jī, salīk vazumā, ībrauc iz sātu, saber klētī tū naudu i dastota duraku, kab jis pilnavātu, kab jis naītu nikur, duraceņč [duraceņš], nu klēts! |
Nu, i nu-braŭć ji, sa-lik wazumâ, i-braŭć iz satu, sa-bier kletî tu naŭdu i da-stota duraku, kab jis pilnawatu, kab jis na-itu nikur, duracieńcz, nu klet's! |
Dopiero jadą, widzą, że są pieniądze, – złożyli do wozu, pojechali do domu, zsypali pieniądze do śpichlerza i postawili durnia, żeby pilnował, żeby nie odszedł nigdzie od śpichlerza! |
So they went and loaded the cart. They went home and poured the money into the barn and left the fool there to watch it. “Don’t go anywhere, little fool, don’t leave the barn! |
|
|
|
| 47 |
Mes īsim iz bēram [bērem], a tu duraceņč [duraceņš], pilnavoj klēti cīši! |
Mies isim iz bieram, a tu duracieńcz, pilnawoj kleti ciszi! |
My pojedziemy na pogrzeb, a ty, durniu, ostro pilnuj śpichlerza! |
We will go to a funeral, but you, little fool, take good care of the barn!” |
|
|
|
| 48 |
Jī nūīt iz bēram [bērem], suoka āst, dzert, a duraks pajēme, izjēme durs klētei, izlyka iz placu, – |
Ji nu-it iz bieram, sôka aśt', dziart', a duraks pa-jemia, iz-jemia durs kletiaj, iz-łyka iz płacu, – |
Poszli na pogrzeb, zaczęli jeść, pić, a dureń wyjął drzwi ze śpichlerza, włożył na plecy – |
They went to the funeral and started to eat and drink. Meanwhile the fool took the door out of the barn and put it on his shoulders – |
|
|
|
| 49 |
jis īs taipat iz bēram [bērem]! |
jis iś taj pat' iz bieram! |
i zabiera się także na pogrzeb! |
he, too, wanted to go to the funeral! |
|
|
|
| 50 |
Īt jis ustobā, tys durs iz placu jam, soka bruoli: |
It jis ustobâ, tys durs iz płacu jam, soka broli: |
Wchodzi do izby z drzwiami na plecach, mówią mu bracia: |
He entered the hall with the door on his back, and the brothers said: |
|
|
|
| 51 |
"Ok, Dīveņ! i duraks te! |
"Ok, Diwień! i duraks tia! |
"Och, Boże! i dureń tu! |
“Good God! The fool is here! |
|
|
|
| 52 |
niu vysu naudu zagli izzoguši!" – |
niŭ wysu naŭdu zagli iz-zoguszi!" – |
pewnie wszystkie pieniądze złodzieje wykradli!" – |
Now thieves will have stolen all the money!” |
|
|
|
| 53 |
Jis soka tai: "A cik ta seņ bejis pi klēts?" – |
Jis soka taj: "A cik ta sień biejis pi klet's?" – |
On mówi tak: "Albo to ja dawno byłem przy śpichlerzu?" – |
He said: “But I was there long enough!” |
|
|
|
| 54 |
Jī nūskrīņ iz sātu, verās, zaglis staigoj ap klēti, nauda pi slīkšņa, a jis pajimt navar i nūīt paceļu navar, par tū ka duraks ībyura [ībyure], – |
Ji nu-skriń iz satu, wieras, zaglis stajgoj ap kleti, naŭda pi śliksznia, a jis pa-jimt na war i nu-it pacielu na war, par tu ka duraks i-byŭra, – |
Lecą oni do domu, patrzą, złodziej chodzi koło śpichlerza, pieniądze przy samym progu, ale on ich wziąć nie może i odejść nie może, bo dureń zaczarował, – |
They rushed home and saw: a thief was walking around the barn, the money was on the threshold but he couldn’t take it, nor could he go away, for the fool had put a spell on him – |
|
|
|
| 55 |
peleite i būrt pīzavuicēja jū. |
pielejtia i bûrt' piza-wujcieja ju. |
myszka i czarować go nauczyła. |
the little mouse had taught him magic as well. |
|
|
|
| 56 |
A duraks paād i pazadzerās tī bērēs i atīt, – |
A duraks pa-ad i paza-dzieras ti biarias i at-it, – |
A dureń je i pije na pogrzebie, potem przyszedł, |
Meanwhile the fool ate and drank to his fill at this funeral, and went back – |
|
|
|
| 57 |
jem tū zagli, nūsyt jū, izvalk iz ustobys aukši [augši] i soka tai: |
jem tu zagli, nu-syt ju, iz-wałk iz ustobys aŭkszi i soka taj: |
wziął złodzieja, zabił go, wciągnął na strych i mówi tak: |
he took the thief and killed him, pulled him up to the attic and said: |
|
|
|
| 58 |
"Īšu, tagad, pascēšu [pasacēšu] sīvai, lai jei pagloboj jū!" – |
"Iszu, tagad, paścieszu siwaj, łaj jej pa-głoboj jû!" – |
"Pójdę (zaraz)teraz, powiem żonie, niech go pochowa!" – |
“I will go now and tell his wife to bury him!” |
|
|
|
| 59 |
Bruoli prosa, lai jis naīt, ka byus vysim bāda, i šam i jim, – |
Broli prosa, łaj jis na-it, ka byŭś wysim bada, i szam i jim, – |
Bracia proszą, żeby nie szedł, że będzie wszystkim bieda, i jemu i im, – |
The brothers begged him not to go, they would all be in trouble, he and them. |
|
|
|
| 60 |
na, – jis naklausa! |
na, – jis na kłaŭsa! |
ale, on nie słucha! |
No, he wouldn’t listen. |
|
|
|
| 61 |
jīškys [īškiys], pascēškys [pasacēškys] sīvai! |
jiszkys, paścieszkys siwaj! |
powiada, że pójdzie, powie żonie! |
He was determined to go and tell the wife! |
|
|
|
| 62 |
I nūguoja jis! |
I nu-goja jiś! |
I poszedł! |
And off he went! |
|
|
|
| 63 |
A tī bruoli pajēme tū nabašnīku, izvylka jū mežā i nūkova uozi i lyka iz ustobys aukši [augši], tamā vītā. |
A ti broli pa-jemia tu nabaszniku, iz-wyłka ju mieżâ i nu-kowa ozi i łyka iz ustobys aŭkszi, tamâ witâ. |
A ci bracia wzięli nieboszczyka, zaciągnęli do lasu, potem zarżnęli kozła i położyli na strychu w tem samem miejscu. |
Meanwhile the brothers took the corpse, pulled it to the forest. They slaughtered a buck and put it in the attic, where the corpse had been |
|
|
|
| 64 |
Atīt duraks pi sīvys i soka, ka šys nūsits tovu veiru i lai jei pagloboj jū! |
At-it duraks pi siwys i soka, ka szys nu-sits toŭu wiejru i łaj jej pa-głoboj ju! |
Przychodzi dureń do żony i mówi, że zabił jej męża i żeby ona go pochowała! |
The fool went to the [thief’s] wife and said: ”I killed your husband, come and bury him!” |
|
|
|
| 65 |
Jei navīrej, par tū, ka vysi zyna, ka jis duraks, – |
Jej na wirej, par tu, ka wysi zyna, ka jis duraks, – |
Kobieta nie wierzy, bo wszyscy wiedzą, że on głupi, – |
She didn’t believe him because he was a fool. |
|
|
|
| 66 |
a jis soka: Nu, īsim, īsim pazavārtu! |
a jis soka: Nu, isim, isim pazawartu! |
ale on mówi: "No, pójdźmy, pójdźmy zobaczyć!" |
But he said: “Let’s go, let’s go and have a look!” |
|
|
|
| 67 |
Nu, jei īt i atrūn uozi! |
Nu, jej it i at-run ozi! |
Poszli i znajdują kozła! |
Well, she went with him and found the buck! |
|
|
|
| 68 |
Jis soka tai: "Verīs, voi ta tovs veirs, voi navā tovs veirs?" |
Jis soka taj: "Wieriś, woj ta toŭs wiejrs, woj nawa toŭs wiejrs?" |
On mówi tak: "Patrz, czy to twój mąż, czy nie twój mąż?" – |
He said: “Look, is this your husband or isn’t it?” |
|
|
|
| 69 |
Buoba aizasyrdās ir suok jū lomuot: |
Boba ajza-syrdas i sôk jû łomot': |
Baba gniewa się i zaczyna go łajać: |
The woman got angry and started to scold him: |
|
|
|
| 70 |
"Ū, tu duraks! kai tu duraks beji, tai tu duraks i nūspruogsi!" |
"U, tu duraks! kaj tu duraks bieji, taj tu duraks i nu-sprogsi!" |
"Ach ty durniu! jak durniem byłeś, tak durniem i zdechniesz!" |
“Oh, you fool! You have been a fool and will die a fool!” |
|
|
|
| 71 |
I nūīt paceļu. |
I nu-it pacielu. |
I poszła do domu. |
And she left. |
|
|
|
| 72 |
A jis izkuop nu ustobys, jīškys [īškys] jau gonūs! |
A jis iz-kop nu ustobys, jiszkys jaŭ gonus! |
A on zlazł ze strychu i wybiera się paść! |
But he climbed down from the attic and said he would go out with the herd now. |
|
|
|
| 73 |
Izdzan vysys dzeraunis cyukys i gona jis. |
Iz-dzan wysys dzieraŭnis cyŭkys i gona jis. |
Wypędził wszystkie świnie ze wsi i pasie. – |
He drove out all the pigs of the village and herded them. |
|
|
|
| 74 |
Sylta sauleite, jis sāst iz akmiņa i stabulej, a vysys cyukys jim doncuot, – |
Syłta saŭlejtia, jis sast iz akminia i stabulej, a wysys cyŭkys jim doncot, – |
Słoneczko grzeje, on siedzi na kamieniu i gra na fujarce, a wszystkie świnki zaczynają tańczyć, – |
The sun was warm, he sat down on a stone and piped, and all the pigs were dancing for him – |
|
|
|
| 75 |
cyti iz smeceris grīžās, cyti iz čūksta sēd i trin, – |
cyti iz śmiacieris griżas, cyti iz czuksta siad' i trin, – |
niektóre na ryjach wykręcają się, inne na d.... siedzą i trą się – |
some turned around on their snout, others sat on their behind and turned around. |
|
|
|
| 76 |
mozi sivēneni i tī doncoj! |
mozi siwienieni i ti doncoj! |
nawet i małe prosiaczki tańczą! |
even the tiny piglets were dancing! |
|
|
|
| 77 |
I brauc iz tiergu kieniņa meita, – |
I braŭc iz tiergu kieninia miejta, – |
I jedzie na targ królewna, – |
Along came a princess on her way to the market – |
|
|
|
| 78 |
"vot, soka, kaidys cyukys lobys, ka doncoj! |
"wot, soka, kajdys cyŭkys łobys, ka doncoj! |
"ot, mówi, jakie te świnki mądre, że tańczą! |
“Behold”, she said, “what good pigs, how they are dancing! |
|
|
|
| 79 |
Puordūd maņ vīnu!" |
Pordud' mań winu!" |
Przedaj mi jednę!" – |
Sell me one!” |
|
|
|
| 80 |
A jis atsoka: Na, šys vīnu napuordūškys, – pierc divi! |
A jis at-soka: Na, szys winu na porduszkys, – pierc diwi! |
A on odpowiada: "Jednej nie sprzedam – kup dwie!" – |
But he replied: “No, I won’t sell one – buy two!” |
|
|
|
| 81 |
Jei soka, ka brauks atpakaļ, to nūpierks! |
Jej soka, ka braŭkś atpakal, to nu-pierkś! |
Ona mówi, że jak pojedzie nazad, to kupi. |
She said she would buy [them] on her way back. |
|
|
|
| 82 |
A tei kieniņa meitai navar nikas atminēt, kas jei zam pazušu iraida? |
A tiej kieninia mejtaj na-war nikas atminiat', kas jej zam pazuszu irajda? |
A u tej królewny nikt nie może zgadnąć, co u niej pod pachą? |
But there was such a thing that nobody could guess what this princess had under her arm. |
|
|
|
| 83 |
Jei deve minēt i boguotim i bednim, nivin [nivīn? niviņ?] navar atminēt! |
Jej diewia miniat' i bogotim i biednim, ni win na war atminiat'! |
Dawała i zgadywać i bogatym i biednym, i nikt nie może zgadnąć! |
She let everybody guess, rich and poor, but nobody could guess right! |
|
|
|
| 84 |
A jei tai beja sataisēts, ka jei navar īt pi veira, toļko pi tuo, kas atminēs. |
A jej taj bieja sa-tajsiets, ka jej na war it' pi wiejra, tolko pi tô, kas atminiaś. |
A było takie postanowienie, że ona nie może wyjść za mąż, tylko za tego, kto zgadnie. |
And she had settled it that she wouldn’t marry any man, lest the one who guessed right. |
|
|
|
| 85 |
Nu, brauc jei atpakaļ i soka iz duraku: |
Nu, braŭć jej atpakal i soka iz duraku: |
Jedzie z powrotem i mówi durniowi: |
Now she came back and said to the fool: |
|
|
|
| 86 |
"Puordūd tagad div sivēneņu!" |
"Pordud' tagad diŭ siwienieniu!" |
"Przedaj mi teraz dwoje prosiąt!" |
“Now sell me two piglets!” |
|
|
|
| 87 |
Jis pajēme i puordeve i soka tai: |
Jis pa-jemia i pordiewia i soka taj: |
On wziął i sprzedał i mówi tak: |
He did so and said: |
|
|
|
| 88 |
"Paruodi maņ, kai tev ira zam pazušu?" – |
"Parodi mań, kas tieŭ ira zam pazuszu?" – |
"Pokaż mi, co masz pod pachą?" – |
“Show me what you have under your arm!” |
|
|
|
| 89 |
Jei soka: "Atmini! naparuodiešu!" |
Jej soka: "Atmini! na parodieszu!" |
Ona mówi: "Zgadnij! Nie pokażę!" |
She said: “Guess! I won’t show!” |
|
|
|
| 90 |
A duraks jau zyna kas jei iraida, par tū, ka peleite beja jam pascējuse. |
A duraks jaŭ zyna kas jej irajda, par tu, ka pielejtia bieja jam paściejusia. |
A dureń już wie co tam jest, bo myszka mu powiedziała. |
But the fool knew already what it was, for the little mouse had told him. |
|
|
|
| 91 |
Jis soka: "Vot! kas šam naatminēt! |
Jis soka: "Wot! kas szam na atminiat'! |
Mówi: "Czemu nie mam zgadnąć! |
He said: “Alas! How could I not find out? |
|
|
|
| 92 |
Zam lobuos asama zalta spolva, a zam kairuos sudobra!" |
Zam łobos asama załta społwa, a zam kajros sudobra!" |
Pod prawą masz złote pióro, a pod lewą srebrne!" – |
Under your right armpit you have golden hair, but under your left you have silver hair!” |
|
|
|
| 93 |
Kai jis tū pascēja [pasacēja], jis nu vīnys reizys paliks šmuks, ka navar pascēt [pasacēt] kaids šmuks i jei pajems jū par veiru sev. |
Kaj jis tu paścieja, jis nu winys riejzis paliks szmuks, ka na-war paściet kajds szmuks i jej pa-jemś ju par wiejru sieŭ. |
Skoro to powiedział, od razu stał się tak pięknym, że tego ani opowiedzieć nie można jakim pięknym i królewna musi go teraz wziąć sobie za męża. |
He had barely said so when he suddenly became handsome, so handsome one can’t express, and she married him. |
|
|
|
| 94 |
Jis aizstabulej ar stabuli iz teiruma i vysys cyukys sātā saguoja, – |
Jis ajz-stabulej ar stabuli iz tiejruma i wysys cyŭkys satâ sa-goja, – |
Zagrał on na fujarce i wszystkie świnki poszły do domu, |
He piped with his pipe over the field and all pigs went home. |
|
|
|
| 95 |
a jei jū sādynoj pi sev kluotu i nūvad da kieniņa sātys. |
a jej ju sadynoj pi sieŭ kłotu i nu-wad da kieninia satys. |
a ona go posadziła obok siebie i zawiozła do królewskiego pałacu. |
And she made him sit beside her and brought him to the king’s court. |
|
|
|
| 96 |
Piec tuo, sataisa kuozys i dzeivoj ar tū vysu montu. |
Piec tô, satajsa kozys i dziewoj ar tu wysu montu. |
Odbyło się wesele, dopiero żyli szczęśliwie z tem całem bogactwem. |
Then they had the wedding and afterwards they lived with all the riches. |
|
|
|
| 97 |
Vot jis caur peleiti i boguots i gudris palyka! |
Wot jis caŭr pielejti i bogots i gudris pałyka! |
I tak zapomocą myszki, stał się dureń i bogaty i mądry! |
Look, with the mouse’s help he had become rich and clever! |
|
|
|