Statistics and characteristics of the speakers

Number of speakers

Historical data

According to data published in 1877, there were 280 780 speakers of Little Russian at that time in the Kingdom of Poland (ukr. Царство Польское) (Czubinski 1877: 362Czubinski 1877 / komentarz/comment/r /
Чубинский, Павел П. [Czubinski] 1877. Труды Этнографическо-статистической экспедиціи в Западно-Русскій край, снаряженной Императорским Русским географическим обществом (Юго-Западный отдѣл). матеріалы и изслѣдованія. Т. 7. Выпускъ 2-й. Петербург.
). There were more Little Russians who lived on the territory which today is a part of Poland, but used to be administrative units of Russia, e.g. Bielsk district. However, there is no official data concerning those speakers (Czubinski 1877: 361Czubinski 1877 / komentarz/comment/r /
Чубинский, Павел П. [Czubinski] 1877. Труды Этнографическо-статистической экспедиціи в Западно-Русскій край, снаряженной Императорским Русским географическим обществом (Юго-Западный отдѣл). матеріалы и изслѣдованія. Т. 7. Выпускъ 2-й. Петербург.
).
According to Encyklopedia Powszechna from 1861, in the city of Chełm there lived 1116 Poles, 10 Russians and 2481 Jewish people. Michał Łesiów stated that the Ukrainian people who were Greek Catholics were counted as Polish people. In Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana from 1893 there is no information on the ethnic identity or languages spoken at that time. However, it gives the data about religious affiliation. In the Chełm district there were: “40,6% Orthodox, 33,4% Catholics, 15,6% Protestants and 10,4% Jews”. Nonetheless, it is difficult to apply these data to the numbers of speakers of Ukrainian dialects (Łesiw 1997: 204Łesiw 1997 / komentarz/comment/r /
Лесів, Михайло [Łesiw] 1997. Украïнські говірки у Польщі. Варшава: Украïнський Архів.
).
The sources from the interwar period mentioned two different numbers of the Ukrainians or the Rusyns in the Chełm district. It was 8% or 32% depending on whether the source was Polish or Ukrainian (Łesiw 1997: 242-245Łesiw 1997 / komentarz/comment/r /
Лесів, Михайло [Łesiw] 1997. Украïнські говірки у Польщі. Варшава: Украïнський Архів.
).
According to the data from 1940, there were 744 thousand Ukrainians in the General Government (a territory of Polish lands under the occupation of the Third Reich) (Arlt 1940: 65Arlt 1940 / komentarz/comment/r /
Arlt, Fritz 1940. Die ukrainische Volksgruppe im Generalgouvernement. Krakau: Arlt.
).

Contemporary data

The number of the Ukrainians living in Poland in the years 1945-1990, according to Matelski (2012: 69Matelski 2012 / komentarz/comment/r /
Matelski, Dariusz 2012. „Ochrona prawna mniejszości narodowych i etnicznych w Trzeciej Rzeczypospolitej”, w: Beata A. Orłowska & Krzysztof Wasilewski (red.) Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Gorzów Wielkopolski: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, s. 59-75.
), is as follows:

1945-1946	1961-1962	1978	1989-1990
650 000	180 000	220 000	300 000-400 000

Contemporary statistics estimate the number of Ukrainian speaking people in Poland to 300 000 (Łesiow 1997: 13Łesiów 1997 / komentarz/comment/r /
Łesiów, Michał 1997. „Historia badań nad gwarami ukraińskimi na ziemiach współczesnej Polski”, w: Feliks Czyżewski & Michał Łesiów (red.) Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 13-31.

).
In the Polish census of 2002, 27 172 of Polish citizens declared Ukrainian ethnicity, most of them in the Warmian-Masurian Voivodeship – 11 881.

Age structure and range of use

As it was believed in 1998, the Ukrainian language in the Lublin area was spoken mainly by the oldest generation of indigenous people and repatriates from the territories over the Bug river. The repatriates did not use local dialects, but those brought from the today’s Ukraine (Czyżewski i Warchoł 1998: XXICzyżewski i Warchoł 1998 / komentarz/comment/r /
Czyżewski, Feliks & Stefan Warchoł 1998. Polskie i ukraińskie teksty gwarowe ze wschodniej Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

). The indigenous people from the eastern Lublin area used the Ukrainian language in an informal context. Only a few knew the literary standard and mastered it by reading newspapers (Czyżewski i Warchoł 1998: XXIICzyżewski i Warchoł 1998 / komentarz/comment/r /
Czyżewski, Feliks & Stefan Warchoł 1998. Polskie i ukraińskie teksty gwarowe ze wschodniej Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

).
In some regions, the local dialect plays the role of the language of the folklore – it is used to tell stories, sing songs and on request, for example in front of the outsiders (Czyżewski i Warchoł 1998: XXIICzyżewski i Warchoł 1998 / komentarz/comment/r /
Czyżewski, Feliks & Stefan Warchoł 1998. Polskie i ukraińskie teksty gwarowe ze wschodniej Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

).

Other languages of the speakers

Ukrainian local dialects in Poland are replaced today by the standard Ukrainian language (Wicherkiewicz 2000: 189Wicherkiewicz 2000 / komentarz/comment/r /
Wicherkiewicz, Tomasz 2000. „Tożsamość mniejszości językowych w Rzeczypospolitej Polskiej”, w: T. Kostyrko, T. Zgółka (red.) Kultura wobec kręgów tożsamości. Materiały konferencji przedkongresowej Poznań 19-21 października 2000. Poznań-Wrocław.
).
The dialects in Poland are influenced by the Polish language (also by its local dialects – see Czyżewski 1993Czyżewski 1993 / komentarz/comment/r /
Czyżewski, Feliks 1993. „Peryferie językowe a gwary przejściowe (na przykładzie ukraińskich gwar Pobuża przedstawionych w AUM)”, Rozprawy Slawistyczne 6: 37-54.
) and standard Ukrainian (Łesiów 1997: 13Łesiów 1997 / komentarz/comment/r /
Łesiów, Michał 1997. „Historia badań nad gwarami ukraińskimi na ziemiach współczesnej Polski”, w: Feliks Czyżewski & Michał Łesiów (red.) Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 13-31.

).
It is worth to notice that the displaced Polish people in Volhynia speak Polish as well up to this day (Karaszczuk 2001: 105Karaszczuk 2001 / komentarz/comment/r /
Каращук, Ганна [Karaszczuk] 2001. „Волинь и польщизна”, w:  Feliks Czyżewski & Hryhorij Arkuszyn (red.) Ukraińskie i polskie gwary pogranicza. Lublin-Łuck: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, s. 103-109.
).
Some of the speakers of the Ukrainian dialects can also speak Polish dialects from a given region (see Warchoł 1992Warchoł 1992 / komentarz/comment/r /
Warchoł, Stefan 1992. Specyfika gwar mieszanych i przejściowych na terenach etnicznie zróżnicowanych. Lublin: UMCS.
).
After 1945, Ukrainian dialects speakers in the Lubusz Voivodeship, who also spoke Polish, were influenced by the Polish dialects of Greater Poland and Mazovia, which they adopted from their neighbours (Zielińska 2012: 14Zielińska 2012 / komentarz/comment/r /
Zielińska, Anna et al. 2012. „Wielojęzyczność w województwie lubuskim. Stan współczesny”, w: Beata A. Orłowska i Krzysztof Wasilewski (red.) Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Gorzów Wielkopolski: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, s. 13-23.

).