Bibliografia

Barciak, Antorni (red.) 2001. Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura, oraz społeczeństwo miasta i gminy.Wilamowice: Urząd Gminy.

Barciak, Antoni 2001. "Pod rządami Piastów śląskich", w: Barciak 2001: 82-91.

Bock, Friedrich 1916a. "Die Bielitzer Mundart und der Liega-Jirg“, w: Silesia 1916. [przedruk w: Wagner 1935: 214-222].

Bock Friedrich 1916b. Der Liega-Jirg. Gedicht in der Bielitzer Mundart. Bielitz: Friedrich Bock. [przedruk w: Wagner 1936: 222-230].

Bukowski, Jacob 1860. Gedichte in der Mundart der deutschen schlesisch-galizischen Gränzbewohner resp. von Bielitz-Biala. Bielitz: Zamarski. [przedruk w: Wagner 1935: 1-190]

Chodera, Jan / Kubica, Stefan 1984. Podręczny słownik niemiecko-polski.Warszawa: Wiedza Powszechna.

Chorąży, Bożena / Chorąży Bogusław 2010a. "Region bielski w dobie prehistorycznej", w: Panic 2010: 86-122.

Chorąży, Bożena / Chorąży Bogusław 2010b. "Początki Bielska", w: Panic 2010:141-159.

Chorąży, Bożena / Chorąży Bogusław 2010c. "Zaplecze osadnicze Bielska", w: Panic 2010: 205-222.

Gusinde, Konrad 1911. Eine vergessene Sprachinsel im polnischen Oberschlesien (die Mundart von Schönwald bei Gleiwitz). Breslau: Gesellschaft für Volkskunde. [przedruk: 2012]

Hanslik, Erwin, 1908. Biala, eine deutsche Stadt in Galizien. Wien/Teschen/Leipzig.

Hanslik, Erwin 1938. "Über die Entstehung und Entwicklung von Bielitz-Biala. – Die Kulturformen der Bielitz-Bialaer deutschen Sprachinsel“ [teksty z 1903 i 1906 roku]. w: Wagner 1938.

Janoszek, Ewa / Zmełty, Monika 2004. Cmentarz ewangelicki w Białej. Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego.

Jungandreas, Wolfgang 1933. Zur Geschichte der schlesischen Mundart im Mittelalter. Untersuchungen zur Sprache und Siedlung in Ostmitteldeutschland. Breslau: Gesellschaft für Volkskunde.

Kleczkowski, Adam 1915. "Dyalekty niemieckie na ziemiach polskich", w: Ułaszyn, H., i in. Język polski i jego historya z uwzględnieniem innych języków na ziemiach polskich. cz. II. Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności. Ss. 387-394.

Księżyk, Felicja 2008. Die deutsche Sprachinsel Kostenthal. Geschichte und Gegenwart. Berlin: trafo.

Kuhn, Walter 1981. "Geschichte der deutschen Sprachinsel Bielitz (Schlesien)“. Quellen und Darstellungen zur schlesischen Geschichte 21. Würzburg: Holzner.

Libera, Zbigniew / Robotycki, Czesław 2001. "Wilamowice i okolice w ludowej wyobraźni", w: Barciak 2001: 371-400.

Meier, Georg F. / Meier, Barbara 1979. Sprache, Sprachentstehung, Sprachen. Berlin: Akademie-Verlag.

Mickler, Andreas 1938. Die "Micklerische Chronik" das ist die Denkaschrift des Andreas Mickler von 1760. (Eine Quellenschrift zur Bielitzer Stadtgeschichte). Bielsko- Bielitz: Światło S.A. (przedruk w: Wagner 1938).

Panic, Idzi 2002. Poczet Piastów i Piastówien cieszyńskich. Cieszyn: Biuro Promocji i Informacji. Urząd Miejski.

Panic, Idzi (red.) 2010. Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom I. Bielsko od zarania do wybuchu wojen śląskich (1740). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej.

Polak, Jerzy (red.) 2010. Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom II. Biała od zarania do zakończenia I wojny światowej (1918). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej.

Polak, Jerzy 2012. Bielsko-Biała w zwierciadle czasu. Wspomnienia mieszkańców z lat 1900-1945. Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego.

Putek, Józef 1938. O zbójnickich zamkach, heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie. Kraków: Drukarnia Przemysłowa.

Olma, Karl 1983. Heimat Alzen. Versuch einer Chronik über 550 Jahre bewegter Geschichte. Pfingsten: Heimatgruppe Bielitz-Biala e.V., Zweiggruppe Alzen.

Otipka, Ernestus 1928. "Mnemosynon“ das ist die Bielitzer Stadt-Chronik aus dem Anfang des 18. Jahrhunderts. Bielsko-Bielitz: Dr. R. E. Wagner [przedruk w Wagner 1938].

Spyra, Janusz i Piotr Kenig (red.) 2010. Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom III. Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740-1918). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego.

Spyra, Janusz 2010. "Przeobrażenia struktur społecznych i narodowościowych w Bielsku w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku", w: Spyra i Kenig 2010: 137-157.

Trambacz, Waldemar 1971. Die Mundart von Bojków. Versuch einer phonetisch-phonologischen Betrachtungsweise. Poznań: UAM [nieopublikowana rozprawa doktorska].

Urban, Wacław 2001. "W granicach królestwa Polskiego 1457-1772". w: Barciak 2001: 98-115.

Wackwitz, Andreas 1932. Die deutsche Sprachinsel Anhalt-Gatsch in Oberschlesien in ihrer geschichtlichen Entwicklung. Plauen i. Vogtland: G: Wolff.

Wagner, Richard Ernst 1935. Der Beeler Psalter. Die Bielitz-Bialaer deutsche mundartliche Dichtung. Katowice: Kattowitzer Buchdruckerei u. Verlags – Sp. Akc.

Wagner, Richard Ernst 1937a. Lucas Wencelius – Georgius Tranoscius. Zweit Bielitzer Sänger vergangener Tage. Bielittzer älteste Chronik, dreihundert Jahre alten Gedicht- und Predigtbänden aus dem 17. Jahrhundert entnommen. Bielsko-Bielitz: Światło S.A. [przedruk w: Wagner 1938].

Wagner, Richard Ernst 1937b. Die Bialaer Chronik. "Kronik von Biala“ von 1825 bzw. 1768 nach der Überlieferung des Bialaer Notars Wenzel Chamrath und "Kirchenkronik der Evang. Gemeinde in Biala“ das sind die "Beschwerden in Puncto Religionis der evangelischen Gemeinder bei dem Städtchen Biala in der Starostey Lipnik gelegen betreffend und erlittene Gravamina“; con 1766. Bielitz-Biala: Światło S.A. [przedruk w: Wagner 1938].

Wagner, Richard Ernst (red.) 1938. Das Buch der Bielitz-Bialaer Chronika. Bausteine zu einem Geschichtsbuch der Bielitz-Bialaer Landschaft. Posen: Historische Gesellschaft für Posen.

Waniek, Gustav 1880. "Zum Vokalismus der schlesischen Mundart. Ein Beitrag zu deutschen Dialektforschung“. w: Programm des K.k. Staatsobergymnasiums in Bielitz für das Schuljahr 1879-80. Bielitz. 1-52.

Waniek, Gustav 1897. "Dialekt der Deutschen im vormaligen Oesterreichisch-Schlesien“, w: Die Österreich-Ungarische Monarchie in Wort und Bild. Wien. [przedruk w: Wagner 1935: 202-213].

Weinelt, Herbert 1938. Sprache und Siedlung der oberschlesischen Sprachinsel Kostenthal. Leipzig.

Weiser, Franz 1937. "Zur Mundart der Bielitzer Sprachinsel“, w: Schlesisches Jahrbuch 9: 121-128.

Wurbs, Gerhard 1981. Die deutsche Sprachinsel Bielitz-Biala. Eine Chronik. Wien.

Zöllner Michael 1988. Alza wo de Putter wuor gesalza. Gedichte und Lieder einer untergehender Mundart.Dülmen: Oberschlesischer Heimatverlag.


Autor: Bartłomiej Chromik
uzupełnienia: Marek Dolatowski